Een hoogzwangere moeder die in vechtscheiding ligt. Een alleenstaande vader die oververmoeid van werk naar supermarkt naar zwemles rent. Een gezin met geldzorgen. Een vader die veel weg is, een moeder die het niet meer volhoudt, overbelaste opa’s en oma’s. Ruziënde ouders, stressvolle situaties, eenzaamheid…

Veel leed blijft verborgen achter de voordeur. Mensen durven niet te praten uit gevoelens van schaamte of angst. Wat als ik mijn problemen deel, wat gebeurt er dan met ons, met mijn kinderen? Maar hoe stiller mensen blijven, hoe groter de problemen vaak worden. Samen Opgroeien Tilburg wil dit voorkomen. Niet met allerlei ingewikkelde maatregelen en oplossingen, maar juist heel simpel: gewoon door er voor iemand te zijn. Met een luisterend oor, een arm om iemands schouder of heel praktisch door wat taken binnen het gezin over te nemen.

Veel leed blijft verborgen achter de voordeur.

Persoonlijke behoefte

Vanuit Samen Opgroeien Tilburg krijgen gezinnen een vrijwilliger toegewezen die één keer per week een aantal uur ondersteuning biedt, gericht op de persoonlijke behoeften van het gezin. “Soms wil iemand alleen maar even van zich afpraten, gehoord en gezien worden en erkenning krijgen”, deelt Noortje Bijvelt, coördinator Samen Opgroeien Tilburg. “Een andere keer is er juist vooral behoefte aan praktische ondersteuning en is het fijn als de vrijwilliger even de kinderen van school haalt of helpt bij het lezen van de post. Het zijn vaak de kleinste dingen die groot verschil maken, lucht geven, waardoor iemand de wereld weer heel anders gaat zien.”

Informele steun

“Samen Opgroeien Tilburg is het burgerinitiatief van José Rijnen”, vertelt Vivian Brokx, matcher van de gezinnen en vrijwilligers. “José bedacht dat hulp aan gezinnen echt niet altijd ingewikkeld hoeft te zijn met allerlei intakes en beschikkingen. Het kan ook laagdrempelig in de vorm van informele steun en door het vergroten van het netwerk van mensen. Hoe eerder je aan de voorkant aanwezig bent met toegankelijke hulp, hoe minder problemen zich opstapelen. Uiteindelijk is er dan ook minder zware, specialistische hulpverlening nodig.”

Hoe eerder je aanwezig bent, hoe minder problemen zich opstapelen.

Voordeur

Vanuit deze visie ging in juni 2022 Samen Opgroeien Tilburg van start, met Robert van Baast als projectleider, Noortje Bijvelt als coördinator en Vivian Brokx als partner van Sterk Huis. Gestart als pilot in De Reeshof, maar inmiddels zijn de vrijwilligers in heel Tilburg actief. Tegelijkertijd is de Coalitie Informele Steun voor jeugdigen en gezinnen in Tilburg gevormd, een samenwerking van uiteenlopende organisaties op het gebied van onderwijs, preventie en zorg. “Samenwerking is cruciaal”, zegt Vivian. “We willen ervaringen delen, elkaar ondersteunen en de allerbeste zorg bieden. Nu zijn er zoveel verschillende instanties en raken mensen het overzicht kwijt. Wat ons betreft wordt Samen Opgroeien Tilburg dé voordeur voor informele steun binnen gezinnen: als je ons belt, krijg je ondersteuning of verwijzen we je door naar de juiste hulp.”

Cruciaal moment

Noortje: “Ik ben als coördinator Samen Opgroeien Tilburg het eerste aanspreekpunt van gezinnen. Ouders kunnen mij altijd bellen, mailen of appen met een vraag of noodkreet. Het eerste contact kan ook via anderen verlopen, zoals de toegang, huisarts, het consultatiebureau, school of een bezorgde vriendin of buurvrouw. Ik wil dan altijd zeker weten dat het gezin hiervan op de hoogte is en of ik contact mag opnemen. Vervolgens ga ik zo snel mogelijk op huisbezoek. Als iemand (eindelijk) om hulp durft te vragen, is dat een cruciaal moment. Kom je een week later, bestaat de kans dat iemand zegt ‘Oh, laat maar, het gaat wel weer’, terwijl het probleem niet weg is.”

Hoe gaat het eigenlijk met jou?

“Vanuit mijn hulpverleningsachtergrond en ruime ervaring in het welzijnswerk heb ik veel kennis over complexe gezinssituaties opgedaan. Ik kijk wat er speelt, wat mensen nodig hebben en onderzoek de vraag achter de vraag. Dit alles op een laagdrempelige en toegankelijke manier, zonder oordeel. Ik ben me altijd bewust van de kwetsbaarheid van mensen, van de spanning die zij voelen om de voordeur en hun leven voor mij te openen. Ik bied daarom vooral veel begrip en geruststelling. Wat goed dat je aan de bel trekt, dat ik hier mag zijn. Vertel eens, hoe gaat het eigenlijk met jou?”

Zonder oordeel

“Het is mooi hoe jij dat doet”, complimenteert Vivian. “Je bent er gewoon, zonder oordeel of invulling, enkel met een luisterend oor. Soms stel je jezelf ook kwetsbaar op: Goh, dat herken ik wel met drie kinderen. Die herkenning en erkenning zijn belangrijk voor mensen. Ze ontdekken dat hun situatie niet raar is, maar begrijpelijk en menselijk, en dat ze er niet alleen voor staan.” Noortje: “Die kwetsbaarheid zorgt voor verbinding. Als mensen even hun hart kunnen luchten en zich begrepen voelen, laten ze vaak al veel spanningen los. Ze krijgen de ruimte om stil te staan bij hoe het gaat en welke vragen er spelen. Na de eerste gesprekken zijn er vaak al veel dingen opgelost, maar soms is er meer nodig. We bekijken dan per gezin wat helpend is, zoals een vrijwilliger of intensieve ondersteuning gecombineerd met een vrijwilliger.”

Kwetsbaarheid zorgt voor verbinding.

Openheid

“Alles gebeurt in openheid”, benadrukt Noortje. “Ik leg uit wat me opvalt, vraag aan ouders of ze het goed vinden als ik hun situatie met een collega, de huisarts of met de toegang bespreek en vertel duidelijk welke aanpak mogelijk is. Gezinnen hoeven dus nooit bang te zijn dat er dingen gebeuren die ze niet weten. Alles gebeurt in overleg.”

Steunouders en gezinsvrijwilligers

Vivian: “Samen bekijken we welke vrijwilliger goed bij het gezin past. We werken samen met steunouders (via Steunouder Nederland) en gezinsvrijwilligers (via Samen Oplopen) waarbij de vrijwilligers vaste intake-, selectie- en trainingsprocedures doorlopen. Een steunouder vangt het kind altijd op in zijn of haar eigen thuissituatie of gaat bijvoorbeeld een middagje met het kind naar de speeltuin. Het kind is dan even weg thuis, wat lucht geeft voor de ouders en het kind. Een gezinsvrijwilliger ondersteunt juist binnen het gezin.”

“De vrijwilligers hebben allerlei achtergronden”, deelt Noortje. “Ze komen bijvoorbeeld uit de zorg, het onderwijs of doen welzijnswerk. Sommige vrijwilligers zijn ervaringsdeskundigen. Ze hebben zelf ooit een moeilijke tijd doorgemaakt en willen nu voor gezinnen de persoon zijn die ze toen hebben gemist. Wij blijven nauw betrokken bij de vrijwilligers. Niet om alles tot in detail te volgen, maar om zicht te houden op het grotere geheel en waar nodig te ondersteunen.”

Succesverhalen

Noortje: “We hebben al veel succesverhalen gehad. Ik denk bijvoorbeeld aan de overbelaste moeder die tijdens grote spitsmomenten in de week wel wat extra hulp kon gebruiken, onder meer met het brengen van de kinderen naar de zwemles of het koken van een gezonde maaltijd. Ik denk ook aan de alleenstaande vader die veel stress kreeg van de consultatiebureaubezoekjes met zijn jongste, omdat de andere kinderen dan ook mee moesten en veel aandacht van hem vroegen. Er viel een last van zijn schouders toen de vrijwilliger voorstelde om op de andere kinderen te passen, zodat hij in alle rust met de baby naar het consultatiebureau kon.”

Stoom afblazen

“Een ander verhaal gaat over een hoogzwangere moeder die in een vechtscheiding lag, maar nog met haar ex-partner samenwoonde. Deze aanstaande moeder had in haar omgeving niemand om op terug te vallen en geen kracht meer om dingen zelf te regelen. Ze durfde ook geen andere hulp in te schakelen. Een oplettende huisarts heeft de situatie goed ingeschat, waarna wij betrokken raakten. Onze vrijwilliger betekende veel voor haar. Ze kon eindelijk bij iemand stoom afblazen en kreeg hulp bij de scheiding, de zoektocht naar een nieuwe woning en bij de voorbereidingen op de komst van haar kind. Dit traject is inmiddels afgerond, maar we zijn nooit helemaal weg. Onze deur staat altijd open. Mensen mogen opnieuw contact opnemen voor hulp.”

Onze deur staat altijd open.

Hulp is dichtbij

“Het belangrijkste is dat mensen weten dat we er zijn, in welke vorm dan ook”, gaat Noortje verder. “Een telefoontje, bezoekje, wandeling, praatje, even samen de was opvouwen. Het voelt heel ondersteunend als er iemand naast je staat.” Vivian: “Dat is het mooie aan dit initiatief: we bieden mensen een netwerk. Als een moeder aangeeft ‘Ik ben moe, bang en kan het niet meer aan’ staat Noortje op de stoep en bekijkt wat nodig is. Alles verloopt in goed overleg, laagdrempelig, zonder oordeel en nooit dwingend. Het is fijn als mensen om hulp durven te vragen. Het vraagt veel om over drempels van schuld, angst en schaamte te stappen. Er zijn nog zoveel gezinnen die we niet in beeld hebben, maar die hopelijk toch over ons bestaan horen. Tegen hen willen we graag zeggen: je bent niet alleen, wij kunnen altijd met je praten. Hulp hoeft niet eng of ingewikkeld te zijn, maar is dichtbij.”

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 

Bel, mail of app
Samen Opgroeien Tilburg helpt bij grote en kleine uitdagingen die je tegenkomt in het gezinsleven. We zijn er voor iedereen. Wil je iets delen, heb je hulp nodig of wil gewoon even op een laagdrempelige manier je verhaal kwijt? Neem contact op met Noortje Bijvelt via noortjebijvelt@samenopgroeientilburg.nl of 06-231 231 76.